Het geven van feedback is gebonden aan duidelijke “regels”. Stappen in de communicatieoverdracht die je kunt zetten, om het gedrag van een ander bespreekbaar te maken en mogelijk te beïnvloeden. Bij veel opleidingen, trainingen en managementartikelen wordt regelmatig stil gestaan bij deze feedback-regels. In dit artikel wil ik het dus niet hebben over de wijze waarop je feedback geeft.
Ik vind namelijk de andere kant veel interessanter. Het ontvangen van feedback. Wat gebeurt er bij een persoon op het moment dat hij/zij feedback ontvangt? In de afgelopen weken heb ik uiteenlopende reacties gezien op feedback…ook op feedback die zorgvuldig opgesteld was vanuit feedback regels.
Laat ik vooraf duidelijk zijn…mijn onderzoek is geen formeel psychologisch onderzoek, maar een verzameling van ervaringen uit trainingen, coaching en niet werk gerelateerde ervaringen.
Het viel mij op dat de algehele levenshouding van een persoon de belangrijkste rol speelt in de reactie op feedback.
Een optimistische (“glas is halfvol”) levenshouding draagt bij aan een snellere acceptatie van feedback. De sfeer van het gesprek is milder en veiliger. De relatie tussen de personen is “in contact” en dus “verbonden”. De feedback wordt gezien als een investering in de onderlinge relatie naar een gezamenlijke toekomst. Er wordt door de ontvanger zelfs waardering uitgesproken voor het geven van de feedback.
Bij een pessimistische(re) (“glas is halfleeg”) levenshouding wordt de feedback ontvangen als een persoonlijke aanval. De acceptatie is traag of zelfs afwezig. De sfeer van het gesprek is pittig, emotioneel, onveilig en in sommige situaties zelfs agressief. De relatie tussen de personen is “niet in contact” en dus “niet verbonden”. De feedback wordt gezien als straf voor de onderlinge relatie en is vooral gericht op kritische punten uit het verleden.
Naast de levenshouding werd tevens duidelijk dat correct luisteren een vaardigheid is. Het is een vaardigheid die men kan trainen, maar waarbij veel mensen ervan uitgaan dat ze daar prima toe in staat zijn. Ik bestrijd dit. Men is er prima toe in staat als er geen enkele druk op zit…maar als ingrediënten als “stress”, “persoonlijk” en “waardering” toegevoegd worden, wordt de objectieve boodschap snel besmeurd. Ik heb gezien en ervaren dat feedback-gevers (die zich prima aan de feedback regels hebben gehouden), onderbroken werden vanuit emotie. De verantwoording werd al ter verdediging aangevoerd, terwijl dat niet eens aan de orde was. Bij navraag bleek tevens dat de emotie ook nog een ander gevolg heeft. De emotie staat het volledig begrijpen en verwerken van de feedback in de weg. Het vraagteken verandert in de communicatie naar uitroeptekens. Met andere woorden…de ontvanger kan om toelichting vragen, maar kiest er eerder voor om gebiedend te worden.
De stappen voor het correct ontvangen van feedback zijn:
- Luister actief
- Richt je op het begrijpen van de boodschap
- Stel vragen ter verduidelijking
- Benoem je emotie (indien aanwezig) en geef deze tijd, ruimte en een plaats in het gesprek
- Toon waardering (voor de investering in de relatie en de toekomst)
- Vraag tijd voor verwerking
- Geef inzicht in het resultaat (wat heb je ermee gedaan?)
Doorkletsen? 06 – 83 65 49 58