Direct na mijn studie ben ik als sociotherapeut aan de slag gegaan op een Very Intensive Care van een TBS Kliniek. Mijn specialisme lag in de behandeling van patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Ondanks dat ik de laatste 14 jaar in andere branches heb gewerkt, ben ik in mijn hart altijd een sociotherapeut met een fascinatie voor de persoonlijkheidsstoornis gebleven.
Ik neem je even mee in de kenmerken van de persoonlijkheid…
Bij een gezonde persoonlijkheid ben je als mens in staat om gedrag op een gewenste manier aan te passen aan (nieuwe) omstandigheden, waardoor je tevreden kunt zijn over jezelf en je goed kunt functioneren. Wanneer negatieve trekjes je gaan tegenwerken en je je niet meer kunt aanpassen aan de omstandigheden, spreekt men van persoonlijkheidsproblematiek. Hierbij gaat het bijna altijd om extreme variaties van ‘gewone’ persoonlijkheidstrekken als jaloezie, gevoeligheid voor kritiek, bindingsangst, impulsiviteit, afhankelijkheid, perfectionisme, verlegenheid, enzovoort.
Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde persoonlijkheidstrekken zo sterk aanwezig, dat je vermogen tot aanpassing aan verschillende situaties vermindert. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis ervaren daardoor moeilijkheden in contact met de omgeving en lopen vast op verschillende terreinen van hun leven. Een klassieke uitspraak van iemand met een persoonlijkheidsstoornis is: “Het ligt niet aan mij, het ligt aan de wereld”.
Het is dus niet vreemd dat ik de laatste 11 jaar van mijn loopbaan werkzaam ben geweest in de automotive. Ik voel me als sociotherapeut in die branche thuis…precies zoals ik me voelde op de werkvloer van de Very Intensive care. Natuurlijk geldt een klinische diagnose (DSM IV) van een persoonlijkheidsstoornis alleen op individuen vanaf de leeftijd van 18 jaar. Maar de automotive vertoont als branche verdomd veel kenmerken van een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis.
De automotive ervaart moeilijkheden in het contact tot de omgeving. Een omgeving die razend snel aan het veranderen is. De veranderingen zitten niet alleen in technologie. De klant en de markt veranderen. In het verleden vulden de dealershowrooms zich “vanzelf” met nieuwsgierige en loyale klanten. De huidige werkelijkheid is dat geheel anders. De intrinsieke motivatie om zich aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid komt langzaam en stroperig op gang. De business case van een dealervestiging baart al jaren grote zorgen…en toch blijft men pushen op aantallen in plaats van rendement. Het lijkt tevens dat men binnen de automotive wacht. Wacht op een conflict…of wacht op een team van therapeuten die een behandeling voorschrijft…immers: “Het ligt niet aan de automotive, het ligt aan de wereld”.
De narcistische persoonlijkheidsstoornis, wordt vaak gezien als twee zijdes van dezelfde medaille. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel en zucht naar bewondering centraal en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. De omgeving krijgt meestal te maken met de ‘grootse’ kant van de munt. De typische overeenkomst met mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis is dat de automotive graag vertelt over grootse toekomstplannen en buitengewone prestaties en capaciteiten. Voor nagenoeg alles geeft men zichzelf prijzen en waardering. Men heeft immers bewondering en aandacht nodig om zichzelf de moeite waard te vinden. Bovendien vindt men zelf dat men er recht op heeft. Daarin speelt mee dat men het idee heeft door hun uitzonderlijkheid, ook recht te hebben op bepaalde privileges die anderen niet hebben. Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis voelt zich meestal verheven boven anderen.
Herkenbaar?
Maar er is ook een andere kant aan de medaille. Diep vanbinnen zijn mensen met narcistische persoonlijkheidsproblemen vaak eenzaam, kwetsbaar en hebben ze een groot minderwaardigheidsgevoel. Mensen met narcistische problematiek zijn dan ook erg gevoelig voor krenking en afwijzing. Kritiek op hun gedrag leidt in hun gedachte vaak direct tot het onderuithalen van hen als persoon. Ze reageren in dit soort gevallen vaak met (passieve) agressie en woede, maar verbergen daarmee de onmacht, onzekerheid en schaamte die ze diep van binnen voelen. Dit is tevens een overeenkomst die past op de automotive als sector.
Op dit moment wordt de persoonlijkheidsstoornis in de automotive in stand gehouden door het systeem. Een relatie tussen fabriek, importeur/distributeur en dealers, waarin men elkaar weinig tot geen onderlinge vrijheid geeft. Een systeem wat gericht is op het eigen product en waarin de klant geen enkele rol speelt.
Hierbij doe ik een oproep aan al mijn oud collega’s om me te helpen om de automotive met systeemtherapie, consultancy en coaching door deze persoonlijkheidsstoornis heen te trekken. Daarmee gun ik dat de automotive dat het in gedrag weer aan weet te sluiten op de nieuwe werkelijkheid.
Meer weten?
Neem eens contact met me op….als je durft!
patrick@metvuur.com